استاد محمد رضا شجريان

معرفی ردیف های آواز آلبوم آهنگ وفا

دستگاه : ماهور

گروه آوا

بربط: محمد فيروزي

كمانچه: سعيد فرج پوري

ني: بهزاد فروهري

سنتور: جواد بطحايي

تار : بهروز همتي

تنبک و كمانچه آلتو: همايون

سال اجرا: ۱۳۷۷

سال انتشار: ۱۳۷۸

 

تصنيف : شب وصل

كلام : ملك الشعراي بهار

  ‫ﺑﻪ ﺷﺐ ﻭﺻﻠﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺷﺪﻡ            ﺑﻪ ﺷﻤﻊ ﺭﻭﻳﺖ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﺷﺪم

ﺑﻪ ﻣﻪ ﺭﻭﻱ ﺗﻮ ﻣﻦ ﺣﻴﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺎﺗﻢ           ﺯ ﻏﻢ ﻋﺸﻖ ﺗﻮ ﺷﺪ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺛﺒﺎﺗﻢ

 ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﻣﻦ ﻧﮕﺮ ﺟﺎﻧﺎ ﺯﺍﺭ ﻭ ﻧﺰﺍﺭﻡ

ﺷﻴﺪﺍﻱ ﺗﻮﺍﻡ ﺗﺎﺝ ﺳﺮﻡ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻡ        ﺭﺳﻮﺍﻱ ﺗﻮﺍﻡ ﭼﺸﻢ ﺗﺮﻡ ﺑﻨﺸﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﻡ

 ﻋﺎﺷﻘﻢ ﻛﺮﺩﻱ ﺟﺎﻧﺎ ﺩﻟﻢ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﻱ

ﺑﻪ ﺯﻟﻒ ﺳﺮﻛﺠﺖ ﮔﻢ ﺷﺪﻩ ﺩﻟﻢ         ﺑﻪ ﻣﺎﻩ ﻋﺎﺭﺿﺖ ﺣﻞ ﻛﻦ ﻣﺸﻜﻠﻢ

 

 

آواز : باديه سودا

غزل : سعدي

 

هشیار کسی باید کز عشق بپرهیزد

وین طبع که من دارم با عقل نیامیزد

درآمد گشايش

آن کس که دلی دارد آراسته معنی

گر هر دو جهان باشد در پای یکی ریزد

گشايش

گر سیل عقاب آید شوریده نیندیشد

ور تیر بلا بارد دیوانه نپرهیزد

داد با اشاره اي به حصار ماهور

آخر نه منم تنها در بادیه سودا

عشق لب شیرینت بس شور برانگیزد

خاوران و فرود به گشايش و ماهور

بی بخت چه فن سازم تا برخورم از وصلت

بی‌مایه زبون باشد هر چند که بستیزد

بيات لر

فضلست اگرم خوانی عدلست اگرم رانی

قدر تو نداند آن کز زجر تو بگریزد

گوشه دشتي يا اميري

تا دل به تو پیوستم راه همه دربستم

جایی که تو بنشینی بس فتنه که برخیزد

نهيب،خاوران و فرود به گشايش ، جمله دوم بيات لر

سعدی نظر از رویت کوته نکند هرگز

ور روی بگردانی در دامنت آویزد

فرود بسته نگاربه ماهور

مشخصات عروضی:

وزن: مفعول مفاعيلن مفعول مفاعيلن

بحر: هزج مثمن اخرب

 

تصنيف : زدست محبوب

كلام : غلامرضا خان رئيس

 

 

‫‪ زدست محبوب ، ندانم چون‌کنم        وزهجر رویش ، دیده جیحون‌کنم

یارم چو شمع محفل است      دیدن رویش مشکل است

سرو مرا ، پا درگِل است      برخطّ و خالش مایل است

یار من ، دلدار من      کمتر تو جفا کن
یادی ، آخرتو ز ما کن

رفتم برِ آن ماهِرو      با او نشستم روبرو      گفتم سخن‌ها مو به مو

یار من ، دلدار من      کمتر تو جفا کن
یادی ، آخرتو ز ما کن

 

آواز : نقش خال

غزل : حافظ

 

خوشا دلی که مدام از پی نظر نرود

به هر درش که بخوانند بی‌خبر نرود

دلكش

طمع در آن لب شیرین نکردنم اولی

ولی چگونه مگس از پی شکر نرود

-

سواد دیده غمدیده‌ام به اشک مشوی

که نقش خال توام هرگز از نظر نرود

جمله اول قرچه

ز من چو باد صبا بوی خود دریغ مدار

چرا که بی سر زلف توام به سر نرود

-

دلا مباش چنین هرزه گرد و هرجایی

که هیچ کار ز پیشت بدین هنر نرود

جمله دوم قرچه

مکن به چشم حقارت نگاه در من مست

که آبروی شریعت بدین قدر نرود

رضوي و جامه دران

من گدا هوس سروقامتی دارم

که دست در کمرش جز به سیم و زر نرود

-

تو کز مکارم اخلاق عالمی دگری

وفای عهد من از خاطرت به درنرود

جامه دران و فرود به شور

سیاه نامه‌تر از خود کسی نمی‌بینم

چگونه چون قلمم دود دل به سر نرود

حجاز

به تاج هدهدم از ره مبر که باز سفید

چو باشه در پی هر صید مختصر نرود

-

بیار باده و اول به دست حافظ ده

به شرط آن که ز مجلس سخن به درنرود

دلكش و فرود به ماهور

 

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

بحر: مجتث مثمن مخبون محذوف

 

 

 

تصنيف : آهنگ وفا

كلام : قديمي

 

ﺑﺎ ﺩﻟﺸﺪﮔﺎﻥ ﺟﺎﻧﺎ ﺟﻔﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﻲ ﺁﺧﺮ

ﺁﻫﻨﮓ ﻭﻓﺎ ﺗﺮﻙ ﺟﻔﺎ ﺑﻬﺮ ﺧﺪﺍ ﻛﻦ

ﺯ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺭﻡ، ﭼﻪﻫﺎ ﻛﺸﻴﺪﻡ

ﺑﺠﺰ ﺟﻔﺎﻳﺶ، ﻭﻓﺎ ﻧﺪﻳﺪﻡ

ﻧﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ، ﻛﻪﺍﻡ ﺯﻣﺎﻧﻲ

 ﺯ ﻣﻦ ﺑﭙﺮﺳﺪ، ﻏﻢ ﻧﻬﺎﻧﻲ

 

 

آواز : ملامت گوي عاشق

غزل :سعدي

 

گرم بازآمدی محبوب سیم اندام سنگین دل

گل از خارم برآوردی و خار از پا و پا از گل

درآمد راك

ایا باد سحرگاهی گر این شب روز می‌خواهی

از آن خورشید خرگاهی برافکن دامن محمل

كرشمه ي راك

گر او سرپنجه بگشاید که عاشق می‌کشم شاید

هزارش صید پیش آید به خون خویش مستعجل

-

گروهی همنشین من خلاف عقل و دین من

بگیرند آستین من که دست از دامنش بگسل

صفير راك

ملامتگوی عاشق را چه گوید مردم دانا

که حال غرقه در دریا نداند خفته بر ساحل

راك عبدالله

به خونم گر بیالاید دو دست نازنین شاید

نه قتلم خوش همی‌آید که دست و پنجه قاتل

-

اگر عاقل بود داند که مجنون صبر نتواند

شتر جایی بخواباند که لیلی را بود منزل

-

ز عقل اندیشه‌ها زاید که مردم را بفرساید

گرت آسودگی باید برو عاشق شو ای عاقل

گشايش و فرود به ماهور

مرا تا پای می‌پوید طریق وصل می‌جوید

بهل تا عقل می‌گوید زهی سودای بی‌حاصل

-

عجایب نقش‌ها بینی خلاف رومی و چینی

اگر با دوست بنشینی ز دنیا و آخرت غافل

-

در این معنی سخن باید که جز سعدی نیاراید

که هرچ از جان برون آید نشیند لاجرم بر دل

 

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن

بحر: هزج مثمن سالم

 

 

 

تصنيف : زمن نگارم

كلام : ملك الشعراي بهار

 

ﺯ ﻣﻦ ﻧﮕﺎﺭﻡ، ﺧﺒﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ           ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺯﺍﺭﻡ، ﻧﻈﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﺧﺒﺮ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻣﻦ، ﺍﺯ ﺩﻝ ﺧﻮﺩ         ﺩﻝ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻣﻦ، ﺧﺒﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﻛﺠﺎ ﺭﻭﺩ ﺩﻝ، ﻛﻪ ﺩﻟﺒﺮﺵ ﻧﻴﺴﺖ     ﻛﺠﺎ ﭘﺮﺩ ﻣﺮﻍ، ﻛﻪ ﭘﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﺍﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ، ﻓﻐﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ      ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺧﻮﻥ ﺟﮕﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﻫﻤﻪ ﺳﻴﺎﻫﻲ، ﻫﻤﻪ ﺗﺒﺎﻫﻲ           ﻣﮕﺮ ﺷﺐ ﻣﺎ، ﺳﺤﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﺑﻬﺎﺭ ﻣﻀﻄﺮ، ﻣﺜﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ      ﻛﻪ ﺁﻩ ﻭ ﺯﺍﺭﻱ، ﺍﺛﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ

ﺟﺰ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻭ ﺟﺰ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ      ﻭﻃﻦ ﻋﻼﺝ ﺩﮔﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ